Η μελέτη των SCHEMA 4 Architects απέσπασε το Β΄βραβείο στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό.
Η περιοχή κυριαρχείται από θραύσματα: κομμάτια τειχών που συνεχίζονται σε όλο το κέντρο της πόλης, αποσπάσματα ενός συνεχούς, συχνά αφανούς χωρικού και ιστορικού δικτύου – δυναμικά στοιχεία που αναδύονται κάθε τόσο και συγκλίνουν προς το Επταπύργιο. Γύρω τους ένα πλαίσιο από ψηφίδες αστικού ιστού, προϊόντα άναρχης δόμησης και ιστορικών συγκυριών. Πάνω στο φυσικό ανάγλυφο ενός ταπεινού, ήπιου λόφου ορθώνεται η αυστηρή τεθλασμένη γεωμετρία της οχύρωσης, ορίζοντας τόπους και δημιουργώντας βαθιές σκιές που δεν απωθούν αλλά έλκουν.
Σε αυτά προστίθενται δυο συστήματα που συνδέουν και οργανώνουν:
Η μελέτη των SCHEMA 4 Architects απέσπασε το Β΄βραβείο στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό.
Η περιοχή κυριαρχείται από θραύσματα: κομμάτια τειχών που συνεχίζονται σε όλο το κέντρο της πόλης, αποσπάσματα ενός συνεχούς, συχνά αφανούς χωρικού και ιστορικού δικτύου – δυναμικά στοιχεία που αναδύονται κάθε τόσο και συγκλίνουν προς το Επταπύργιο. Γύρω τους ένα πλαίσιο από ψηφίδες αστικού ιστού, προϊόντα άναρχης δόμησης και ιστορικών συγκυριών. Πάνω στο φυσικό ανάγλυφο ενός ταπεινού, ήπιου λόφου ορθώνεται η αυστηρή τεθλασμένη γεωμετρία της οχύρωσης, ορίζοντας τόπους και δημιουργώντας βαθιές σκιές που δεν απωθούν αλλά έλκουν.
Σε αυτά προστίθενται δυο συστήματα που συνδέουν και οργανώνουν:
– Πορεία στον λόφο: ένα σύστημα κυκλοφορίας που δένει λειτουργικά με το τοπίο, αλλού ορίζοντας μεταβάσεις, αλλού ανακλώντας την προσοχή και αλλού ως διακριτική υπόμνηση ορίων και κατευθύνσεων. Συνήθως σε ευσεβή απόσταση από τα μνημεία, το σύστημα αυτό τολμά σε καίρια σημεία να νύσσει και διαπερνά.
– Πορεία στα τείχη: ένα αναγνωρίσιμο δίκτυο τόπων σε άμεση, διακριτική επαφή με τα μνημεία που επιτρέπει στους επισκέπτες να τα προσεγγίσουν, αλλά και να αποστραφούν από αυτά για να ανακαλύψουν τις θέες που προσφέρονται από σημεία σπάνια στην πόλη.
Η οργάνωση της περιοχής δίνει λύσεις για την προσπέλαση από οχήματα και την διέλευση πεζών για την ίδια την περιοχή και τις σχέσεις της με τον περιβάλλοντα αστικό ιστό. Η κυκλοφορία των οχημάτων συγκεντρώνεται σε ένα περιφερειακό μονοδρομημένο δίκτυο, με είσοδο από την πλευρά της Βενιζέλου και έξοδο από την πλευρά της Επταπυργίου. Οι πεζοί ενθαρρύνονται να διασχίσουν την περιοχή, ακολουθώντας το σύστημα πορείας στον λόφο. Η διαμόρφωση του συστήματος επιτρέπει άνετη, προστατευμένη διέλευση, η οποία αντικαθιστά τα προβληματικά πεζοδρόμια των οδών Βενιζέλου και Επταπυργίου. Το σύστημα επεκτείνεται και προς τη δύση κατά μήκος των τειχών, συνδέοντας την περιοχή με τον αρχαιολογικό περίπατο της πόλης και αποκαλύπτοντας σπάνιες θέες.
Τα μνημεία είναι συνεκτικά μέλη μιας ενιαίας περιοχής, όπου οι επισκέπτες έχουν παντού άμεση πρόσβαση. Τα συστήματα πορείας στον λόφο και πορείας στα τείχη τους επιτρέπουν να πλησιάζουν και να βιώνουν χωρίς κίνδυνο για τα μνημεία. Όσα από αυτά μπορούν να αποδοθούν στην περιοχή, στερεώνονται και ενσωματώνονται στην διαμόρφωση των ελεύθερων χώρων. Όσα απαιτούν πιο διακριτική μεταχείριση, συνδέονται μέσω του συστήματος πορείας στα τείχη, το οποίο φέρνει τους επισκέπτες κοντά τους, τόσο από την κανονική όσο και από απρόσμενες πλευρές, επιτρέποντας εποπτεία αλλά και άμεση βίωση. Μέσα στον συνεκτικό χώρο της περιοχής τα περισσότερα μηνημεία προβάλλονται ως στοιχεία μνήμης χάρη στην κλίμακά τους. Ο φωτισμός της περιοχής συμβάλλει στην προβολή των μνημείων, τονίζοντάς τα με υποχθόνιες πηγές δέσμης που τα μεταβάλλουν σε κύριες (ετερόφωτες) πηγές φωτισμού χωρίς να θαμπώνουν και να μειώνουν την θέαση.
Η γεωμετρία των νέων στοιχείων ακολουθεί την αρχή των θραυσμάτων αλλά και το δίπολο απόθεσης / νύξης: πρισματικές, συχνά αιχμηρές μορφές (υπομνήσεις των τειχών αλλά και της ιστορίας του φρουρίου), οι οποίες εντάσσονται στο τοπίο και δεν αντιτίθενται στα μνημειακά στοιχεία, με οξείες και αμβλείες γωνίες που κατευθύνουν τις πορείες ή δημιουργούν φυγές προς τόπους στάσης και θέας.
Το πράσινο διαμορφώνει ένα φυσικό τοπίο, μέσα στο οποίο προβάλλονται τα στοιχεία του μνημειακού συνόλου. Η αναγνώριση του υπάρχοντος χαρακτήρα στα διαφορετικά τμήματα του έργου υποβάλλει την αναγκαία διαφορετική αντιμετώπιση ανάμεσα στους χώρους των τειχών που πλαισιώνονται από τις οικοδομές και τον χώρο του κάστρου.
Διαγωνισμός : Διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου μνημειακού συνόλου Επταπυργίου Θεσσαλονίκης
Διάκριση : Β’ Βραβείο σε Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό
Αρχιτεκτονική μελέτη : SCHEMA 4 Architects, Χριστίνα Ζαρομυτίδου, Ελένη Λαλούμη , Ελισάβετ Πεφάνη, Γιώτα Πιπερίδου
Σύμβουλος Αρχιτεκτονικής μελέτης: Κουταμάνης ΑλέξανδροςΕιδικός σύμβουλος : Λολίδης Ηλίας
Η/Μ μελέτη: Αργυρίου ΑνδροκλήςΦυτοτεχνική μελέτη: Λολίδης Ηλίας